Jar Glasses, 2022 - exhibition at Leiden European City of Science 2022

Pottenkijker, 2022
Hout, glazen potten, perkament papier, magneten, led (oplaadbaar)
Elke stuk is handgemaakt en uniek. Er zijn verschillende maten van montuur en potten. Elke Pottenkijker heeft om die reden ook een unieke projectie.

Jar Glasses, 2022
Wood, glass jars, parchment paper, magnets, led (rechargeable)
Every piece is unique and handmade. There are different sizes of frames and jars. For this reason every Jar Glasses has a unique projection.

(Scroll down for English)

Photo’s by Joosje Bosch
Video by Oldmates


Microben

We leven in een wereld van microben maar we kunnen ze niet zomaar zien. Zelfs onder een microscoop is het niet zo eenvoudig, je moet zorgvuldig een preparaat maken en een goede microscoop hebben. Daarnaast moet je weten hoe je deze op de juiste manier instelt. Als je dat alles met aandacht doet gaat er een nieuwe wereld voor je open en het is moeilijk om die wereld dan nog los te laten. Want wat je daar in het microscopisch klein ziet is minstens zo mooi en bijzonder als de zichtbare natuur (zo niet nog mooier). 

Pottenkijker, 2022

Het werk Pottenkijker biedt een fictief kijkje in de toekomst waarbij we nòg dichterbij kunnen komen en het erfelijk materiaal van de cel kunnen zien zitten, het cytoplasma kunnen zien bewegen en de ribosomen kunnen zien ronddrijven. We zouden dan de celwand en het celmembraan van elkaar kunnen onderscheiden en wie weet zelfs de virussen in de bacteriecel kunnen zien zitten.

In ons lichaam alleen al zitten meer bacteriën dan menselijke cellen. En in een theelepel tuinaarde zitten er al meer dan er mensen op de wereld zijn. En dan heb je ook nog virussen. Eigenlijk houden virussen en bacteriën elkaar in balans. Er zijn zogeheten bacterievirussen die we bacteriofagen noemen, dit zijn virussen die bacteriën ziek maken en vaak zelfs kunnen uitschakelen. Dat wil zeggen dat de bacterie de gastheer vormt. Een virus is zelf namelijk zelf geen levend organisme maar alleen kan bestaan door andere levende organismen. Hij neemt zijn gastheer over en als de tijd is aangebroken barst de bacterie open en komen er duizenden nieuwe virussen vrij. Er zijn meer van deze bacteriofagen op de wereld dan er levende organismen op aarde zijn, inclusief alle bacteriën. 

Dit werk vraagt aandacht voor de schoonheid en het belang van bacteriën. De projecties zijn een benadering van een bacteriecel zoals deze te zien is onder een microscoop. De cel-opbouw van een bacterie is niet alleen een esthetisch kunstwerk maar ook nog eens van groot belang voor de mensheid omdat deze een belangrijke rol speelt bij het succesvol gebruik van antibiotica of het maken van strategieën voor de ontwikkeling van vaccins. 

Jar Glasses at exhibition during Leiden European City of Science festival, 2022

Jar Glasses at exhibition during Leiden European City of Science festival, 2022

Microbes
We live in a world of microbes but we just can’t see them with the naked eye. Even under a microscope it’s not so easy, you have to carefully make a preparation and have a good microscope. You also need to know how to set it up correctly. If you do all that with attention, a new world opens up for you that can be difficult to let go. Because what you see in microscopic size is at least as beautiful and special as the visible nature (if not even more beautiful).

With Microbelight and the Jar Glasses you are offered a fictional look into the future where you can get even closer to the bacteria and see the genetic material of the cell, the cytoplasm moving and the ribosomes floating around. We could then distinguish the cell wall from the cell membrane and, who knows, even see the viruses in the bacterial cell.

Our body alone contains more bacteria than human cells and one teaspoon of garden soil contains more bacteria than there are people in the world. But if you think that is a lot, then take a look at viruses. Actually, viruses and bacteria keep each other in balance. There are so-called bacterial viruses that we call bacteriophages, these are viruses that make bacteria sick and can often even disable it. That is, the bacterium forms the host. A virus itself is not a living organism itself, but can only exist through other living organisms. It takes over its host and when the time comes, the bacteria bursts open and thousands of new viruses are released. There are more of these bacteriophages in the world than there are living organisms on Earth, including all bacteria.

This work draws attention to the beauty and importance of bacteria. The projections are an approximation of a bacterial cell as seen under a microscope. The cell structure of a bacterium is not only an aesthetic work of art, but also of great importance to humanity because it plays an important role in the successful use of antibiotics or in making strategies for vaccine development.

Jar Glasses at exhibition during Leiden European City of Science festival, 2022

Achtergrond informatie

Het werk ‘Pottenkijker’ is ontstaan tijdens het project ‘De Kunst van het Wetenschappelijke verhaal’. Dit project werd geïnitieerd door De Hogeschool van Amsterdam en de Universiteit Leiden samen met Leiden European City of Science 2022 en werd gesteund door de De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) door middel van de Wetenschapscommunicatie financiering van de Nationale Wetenschapsagenda (2021/22). Deze call financiert projecten die de verbinding tussen wetenschap en samenleving versterken. 

Leidse burgers hebben de vraag gekregen: ‘Heb jij een vraag waar je het antwoord op wil weten en lijkt het je leuk om samen met een wetenschapper en kunstenaar op zoek te gaan naar het antwoord?’.Het projectteam van ‘De Kunst van het Wetenschappelijke Verhaal’ ging met de uiteindelijke 10 gekozen nieuwsgierige Leidenaren -die op vrijwillige basis van hun vraag een kunstwerk willen maken-, 10 kunstenaars en 10 wetenschappers aan de slag om de vragen vertalen in kunstwerken.

De Pottenkijker is ontwikkeld vanuit de vraag; ‘Kunnen bacteriën virussen bestrijden en andersom?’ Dennis Claessen, Hoogleraar Moleculaire Microbiologie bij Universiteit Leiden, was betrokken bij dit project als wetenschapper en heeft zijn kennis gedeeld op een manier zodat niet-wetenschappers het ook nog kunnen volgen. Hieronder volgt een korte samenvatting.

 ‘Kunnen bacteriën virussen bestrijden en andersom?’
Het lastige van deze vraag is dat er geen eenduidig antwoord op gegeven kan worden. Het antwoord is namelijk; ‘ja, we zijn er mee bezig’. In de microbiologie wordt er gewerkt met genetische modificatie en dit wordt gedaan in DNA van een cel. Maar je kunt zelfs met de beste microscoop niet ver genoeg inzoomen om dat te zien. Het is zo ontzettend klein. 

Genetische modificatie is het veranderen van het genetische materiaal, het DNA, van planten, microben of dieren. Dit reprogrammeren wordt gedaan om genen toe te voegen, te verwijderen of te veranderen. Vandaag de dag is CRISPR-Cas de meest gebruikte methode. Dit is een eenvoudige, nauwkeurige en efficiënte manier om DNA te veranderen. CRISPR-Cas is eigenlijk een antivirussysteem dat van nature voorkomt in bacteriën en archaea. Hierbij knipt de bacterie het DNA van aanvallende virussen kapot om infectie door het virus te voorkomen. Dit principe wordt ook gebruikt voor genetische modificatie. Het DNA van de microbe wordt op een specifieke plek geknipt door het CRISPR-Cas systeem. Op de plaats van de breuk kan er dan een nieuw stukje DNA worden ingezet, een aanpassing worden gedaan of een stukje DNA worden verwijderd. Dit heeft effect op de biochemische processen in de cel.  

Naast genetische modificatie door microbiologen wordt er door virologen ook gewerkt met met bacterievirussen die leven op bacterien, de zogenaamde bacteriofagen. Bacteriofagen zijn virussen die bacteriën kunnen doden. De vraag is of bacteriofagen kunnen worden ingezet om infecties bij mensen te behandelen. Dit kan bijzonder nuttig zijn wanneer het een infectie betreft met bacteriën die ongevoelig zijn voor antibiotica. Bacteriofagen (kortweg fagen) werden begin vorige eeuw ontdekt, ongeveer tegelijk met antibiotica. Ze doden bacteriën op een andere manier dan antibiotica. Antibiotica zijn werkzaam tegen meerdere bacteriesoorten tegelijkertijd, terwijl een faag heel specifiek werkt tegen één type bacterie. Het voordeel van fagen hierbij is dat ze nuttige bacteriën in het lichaam met rust laten. Ze hebben echter als belangrijk nadeel dat eerst de ziekmakende bacterie moet worden geïdentificeerd en vermeerderd voordat de behandeling kan beginnen: men moet immers voor elke bacterie een bijpassende faag of fagen zoeken. Er wordt momenteel door virologen onderzocht op welke manieren faagtherapie gebruikt kan worden. (bronnen: Micropia, rivm)

Wat dit project speciaal maakt is dat er een kunstwerk gemaakt is bij iets wat je niet met het blote oog kunt zien en waarbij de uitwerking van het antwoord op de vraag nog op zich laat wachten.

 

Jar Glasses, 2022

Jar Glasses at exhibition during Leiden European City of Science festival, 2022

Background information
‘Jar Glasses’ was created during the project ‘The Art of the Scientific Story’. This project was initiated by Amsterdam University of Applied Sciences and Leiden University together with Leiden European City of Science 2022 and was supported by the
The Dutch Research Council (NWO) through the Science Communication funding of the National Science Agenda (2021/22) . This call funds projects that strengthen the connection between science and society.

Leiden citizens were asked: ‘Do you have a question that you would like to know the answer to and would you like to look for the answer together with a scientist and artist?’. The project team of ‘The Art of the Scientific Story’ went to work with 10 curious Leiden residents who wanted to participate. Each one of them started a dialogue together with an artist and a scientist in order to create an artwork for the answer to their question.

Jar Glasses originated from the question; ‘Can bacteria fight viruses and vice versa?’ Dennis Claessen, Professor of Molecular Microbiology at Leiden University, was involved in this project as a scientist and has shared his knowledge in a way that non-scientists can also follow. Below is a brief summary.

‘Can bacteria fight viruses and vice versa?’
The special thing about this question is that it cannot be answered unequivocally. The answer is; “yes, we’re working on it.” Microbiology works with genetic modification and this is done in the DNA of a cell. But even with the best microscope you can’t zoom in far enough to see that. It’s that small.

Genetic modification is changing the genetic material, the DNA, of plants, microbes or animals. This reprogramming is done to add, remove or change genes. Today, CRISPR-Cas is the most commonly used method. This is a simple, accurate and efficient way to alter DNA. CRISPR-Cas is actually an antivirus system that occurs naturally in bacteria and archaea. The bacteria cuts the DNA of attacking viruses to prevent infection by the virus. This principle is also used for genetic modification. The DNA of the microbe is cut at a specific spot by the CRISPR-Cas system. A new piece of DNA can then be inserted at the site of the break, an adjustment can be made or a piece of DNA can be removed. This has an effect on the biochemical processes in the cell.

In addition to genetic modification by microbiologists, virologists also work with bacterial viruses that live on bacteria, the so-called bacteriophages. Bacteriophages are viruses that can kill bacteria. The question is whether bacteriophages can be used to treat infections in humans. This can be particularly useful when it comes to an infection with bacteria that are resistant to antibiotics. Bacteriophages (or phages for short) were discovered at the beginning of the last century, about the same time as antibiotics. They kill bacteria in a different way than antibiotics. Antibiotics are active against several types of bacteria at the same time, while a phage works very specifically against one type of bacteria. The advantage of phages here is that they leave beneficial bacteria in the body alone. However, they have the major disadvantage that the pathogenic bacterium must first be identified and multiplied before treatment can begin: after all, a matching phage or phages must be found for each bacterium. Virologists are currently investigating in which ways phage therapy can be used. (sources: Micropia, rivm)

What makes this project remarkable is that a work of art has been made for something that you cannot see with the naked eye. And to an answer to a question which has not yet been worked out.